Türkiye Cumhuriyeti hükümet sistemi tercihini şimdiye kadar meclis hükümeti ve parlamenter sistemden yana kullanmıştır. Bu konudaki güncel tartışmalar ise başkanlık sistemine geçilip geçilmemesi ekseninde devam etmektedir

Başkanlık sisteminde, kuvvetler ayrılığı ilkesinin gereği olarak, yasama yetkisi halk tarafından seçilmiş olsa da başkana değil, iki meclisten oluşan kongreye verilmiştir. Kongre Temsilciler Meclisi ve Senato olmak üzere iki meclisten oluşur.

Bu görüşte olanlara göre, hızla büyüyen bir ülke olan Türkiye’nin artan ihtiyaçlarının karşılanması sonucunda kuvvetli bir icra zorunlu olarak hissedilmektedir. Öte yandan 1982 anayasası ile yürütmenin güçlendirilmesi de kâfi gelmemektedir ve ülkemizin ihtiyacı olan kuvvetli icraya ancak başkanlık sistemi cevap verebilir.

Ülkemizde kısa süreli ve istikrarsız hükümetlerin varlığı ülkenin siyasi yapısına menfi yönde etki eder bu bakımdan da başkanlık sistemine geçiş bu sorunu da giderecektir. Ayrıca bu fikrin savunucularına göre başkanlık sistemi ülkemize yabancı olmayan, ülkemizde yeşerip gelişebilecek bir sistemdir.

Zira Türkiye halklarının sahip olduğu tarihi geçmiş gereği başta yürütme yetki ve görevine tek başına haiz bir kişi görmek ülkemize yabancı bir durum değildir. Bu fikre karşı çıkanlar, yani başkanlık sisteminin Türkiye’ye uygun bir hükümet sistemi olmadığını savunanlar ise halkın sahip olduğu demokrasi kültürünün yetersizliği, başkalık sisteminin kolaylıkla diktaya çekilebileceği ve siyasi kutuplaşmanın oluşabileceği nedeniyle bu hükümet sistemine mesafeli durmayı tercih etmektedir. başkanlık sistemi tarihsel gelişimi federatif sistem ve demokrasi kültürü nedeniyle ABD’de sağlıklı bir şekilde uygulanabilmektedir.

Ancak başka ülkelerdeki uygulamaları çok da sağlıklı sonuçlar vermemiştir. Öte yandan “başkanlık sisteminin nitelikleri ve görünümü demokrasinin yerleşmesine engeller çıkarıcı niteliktedir” Zira demokrasisi olgunlaşmamış ülkelerde yürütme yetkisinin tek başına bir kişiye verilmesi, demokratik sonuçlar doğuracak gibi görünmemektedir.
Başkanlık sistemine sıcak bakılmamasının ikinci sebebi ise bu hükümet sisteminin başkanın sahip olduğu geniş yetkilerden dolayı kolayca diktaya çekilebilir nitelikte olmasıdır. Son olarak da başkanlık hükümet sistemi uzlaşmaya açık bir hükümet sistemi değildir.
Bundan dolayı da “kazanan her şeyi kazanır, kaybeden her şeyi kaybeder” ilkesi söz konusudur. Bu da toplumda siyasi kutuplaşmaya dönüşebilir.

Bu günkü siyasi kadro bunu dillendirmesi ve başkanlık sistemini istemesi demokratik yapıdan cıkıp kendi idoloji yapısını ve kadrolarını yerleştirmektir.
Alaattin Yıldırım
Genel Başkan Yardımcısı